Jeżeli pojawia się podejrzenie hiperprolaktynemii lub już wiadomo, że poziom tego hormonu jest u nas podwyższony, czas na diagnostykę. Najważniejszym badaniem pozwalającym na szukanie przyczyny lub odróżnienie chorób odpowiedzialnych za hiperprolaktynemię jest test z metoklopramidem.
Spis treści:
- Kiedy wykonuje się test z metoklopramidem?
- Test z metoklopramidem - skutki uboczne
- Test z metoklopramidem - przebieg badania
- Test z metoklopramidem - interpretacja wyników
Kiedy wykonuje się test z metoklopramidem?
Metoklopramid to lek przeciwwymiotny i pobudzający perystaltykę jelit. Jest stosowany w zapobieganiu wymiotów, a także w zaparciach. Jednak ze względu na swój mechanizm działania (jest antagonistą receptorów dopaminergicznych i tym samym pobudza produkcję prolaktyny) znalazł zastosowanie w diagnostyce przyczyn hiperprolaktynemii. Test wykonuje się wtedy, gdy stężenie prolaktyny wynosi 25-150 ng/ml, po wykluczeniu innych przyczyn hiperprolaktynemii.
Hiperprolaktynemia to wysokie stężenie prolaktyny - hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową. Wiążą się z tym stanem objawy, które mogą skłaniać do przeprowadzenia testu z metoklopramidem, to głównie:
- trudności w zajściu w ciążę,
- spadek libido,
- bóle głowy,
- zaburzenia miesiączkowania,
- ból piersi,
- u mężczyzn problemy z potencją, ginekomastia.
Prawidłowa reakcja na podanie metoklopramidu to wzrost stężenia prolaktyny we krwi do maksymalnie 6 razy większego poziomu niż przed jego podaniem.
Test z metoklopramidem - skutki uboczne
Jak każdy lek, również metoklopramid może wywoływać skutki uboczne, szczególnie w przypadku długotrwałego stosowania. Do częstych działań niepożądanych należą m.in.:
- senność,
- pobudzenie,
- obniżenie nastroju,
- niepokój,
- zaburzenia widzenia,
- zmiany napięcia mięśniowego (np. ruchy mimowolne, skurcze mięśni),
- biegunka lub inne zaburzenia ze strony układu trawiennego.
Test z metoklopramidem - przebieg badania
Test diagnostyczny przeprowadza się w dwóch lub trzech etapach, najczęściej rano w szpitalu. Pacjent powinien być na czczo.
Najpierw, w tzw. punkcie 0, np. o godz. 8, pobierana jest próbka krwi, w której oznaczany jest poziom prolaktyny. Zaraz potem przyjmuje się 1 tabletkę metoklopramidu doustnie. Po godzinie, czyli w naszym przykładzie o godz. 9, znów pobierana jest krew do oznaczenia stężenia prolaktyny. Jeżeli badanie jest trzyetapowe, badanie krwi trzeba powtórzyć po następnej godzinie, czyli o 10.
Kiedy oznaczenia będą gotowe otrzymuje się profil prolaktynemii, czyli stężenia prolaktyny we krwi przed zadziałaniem metoklopramidu oraz po 60 i 120 minutach od jego podania.
Test z metoklopramidem - interpretacja wyników
Interpretacja wyniku testu z metoklopramidem zależy od tego, czy lub jak bardzo wzrósł poziom prolaktyny po podaniu leku:
- poziom prolaktyny w normie i wzrost jej stężenia mniejszy niż 6 razy – nie ma hiperprolaktynemii,
- prolaktyna wzrosła więcej niż 6 razy po godzinie badania – hiperprolaktynemia czynnościowa,
- prolaktyna była podwyższona od początku i nie wzrosła w ogóle po podaniu – hiperprolaktynemia organiczna (gruczolak przysadki).
W przypadku podejrzenia gruczolaka przysadki wydzielającego prolaktynę konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego głowy, najczęściej z kontrastem.
Czytaj także:
Zaburzenia hormonalne – przyczyny, objawy, jak wyregulować hormony?
Badanie prolaktyny – cena, w którym dniu cyklu należy je wykonać?
Niedoczynność tarczycy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
