Za prawidłową regulację cykli miesiączkowych odpowiada między innymi układ podwzgórzowo-przysadkowy, a jego niewydolność prowadzi do zaburzeń miesiączkowania. Jednym z czynników wpływających na nieprawidłową pracę tego układu, polegającą na zaburzeniach w wydzielaniu GnRH (hormon uwalniający gonadotropiny) są zaburzenia metaboliczno-energetyczne w przebiegu jadłowstrętu psychicznego (anoreksji).
Jadłowstręt psychiczny jest to choroba występująca najczęściej u dziewcząt w okresie pokwitania oraz u młodych kobiet. Jedną z wielu przyczyn choroby są zaburzenia dojrzewania emocjonalnego, polegające na świadomym lub nieświadomym braku akceptacji swojej płciowości. Często występują też zaburzenia lękowe związane z wystąpieniem miesiączki, kontaktami seksualnymi czy ewentualną ciążą. Na skutek tych czynników kobiety odczuwają psychiczny przymus nieprzyjmowania pokarmu. Postępowania takie prowadzi do zatrzymania miesiączkowania. Dzieję się tak na skutek nieadekwatnego do potrzeb wydzielania hormonów przysadki to jest FSH (folistymulina) i LH (lutropina), które regulują prawidłowy cykl jajnikowy. Ponadto dochodzi też do obniżenia poziomu estradiolu wpływającego na szeroko pojęte dojrzewanie płciowe, a także na prawidłowy rozwój kostny.
Objawy anoreksji bardzo często bywają odwracalne. Po około roku od uzyskania prawidłowej masy ciała powraca miesiączka. Niestety u około 11% kobiet pomimo uzyskania należnej masy ciała miesiączka nie powraca, co więcej u kobiet, które chorowały ponad rok w 30% przypadków dochodzi do trwałych zaburzeń rozrodczości.
Do podobnych zaburzeń dochodzi także w przebiegu bulimii. U większości kobiet występują cykle bezowulacyjne lub brak miesiączki.
Polecamy: Jak rozpoznać raka jajnika?
Poza poważnymi chorobami psychologiczno-endokrynologicznymi jakimi są anoreksja i bulimia zaburzenia miesiączkowania mogą pojawić się u każdej kobiety pragnącej „zrzucić parę kilo”. Do najczęstszych zaburzeń należą wówczas wydłużenie fazy pomiesiączkowej, skrócenie fazy przedmiesiączkowej, aż do całkowitego braku miesiączki.
Zaburzenia miesiączkowania mogą być również związane z ćwiczeniami fizycznymi. Najczęściej dochodzi wówczas do przedłużenia fazy pomiesiączkowej, niewydolności ciałka żółtego, a czasami do braku miesiączki. Zazwyczaj dolegliwości te pojawiają się jednak w wyniku intensywnych ćwiczeń fizycznych np. u kobiet uprawiających sporty wyczynowo. Co ważne, jeśli kobieta rozpoczęła intensywne uprawianie sportu przed pojawieniem się pierwszej miesiączki to może wówczas dojść do opóźnienia dojrzewania zwykle o około 3 lata. Przypuszcza się również, że u tych kobiet występują predyspozycje genetyczne do zaburzeń prokreacyjnych.
Postuluje się, iż jedną z przyczyn wspomnianych zaburzeń miesiączkowania jest ubytek ustrojowej tkanki tłuszczowej, a także stres związany z udziałem w wydarzeniach sportowych przyczyniający się do pulsacyjnego wydzielania hormonów podwzgórzowo-przysadkowych. Leczenie polega na zaprzestaniu intensywnego uprawiania sportu, a kobiety, które nie miesiączkują i mimo wszystko decydują się na kontynuację treningów powinny przyjmować hormonalną terapię zastępczą (HTZ).
Polecamy: Encyklopedia zdrowia
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
